Jak co roku w naszej szkole obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego.
Z tej okazji panie polonistki proponują zapoznanie się z podstawowymi informacjami na temat tego święta.
Na stronie znajdziemy również wiersz dotyczący nadużywania wyrazów zapożyczonych oraz piosenki polskich artystów, którzy poruszyli problemy związane z poprawnością językową.
W każdej klasie na lekcjach języka polskiego uczniowie poprzez zabawę będą mogli sprawdzić nabyte w tym zakresie umiejętności.
Efekty pracy naszych uczniów.
„Czysty ojczysty” to hasło lekcji języka polskiego przeprowadzonych w klasach: 4a, 7b i 7d.
Uczniowie rozmawiali na temat idei Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego i wykonali szereg zadań mających na celu wzbogacenie słownictwa oraz zwrócenie uwagi na poprawność językową.
Graliśmy w ruletkę, korzystając ze strony: https://wordwall.net/pl/resource/1912123
W nietypowy sposób wyjaśnialiśmy znaczenie skrótowców:
PKP- Poczekaj Kiedyś Przyjedzie (Polskie Koleje Państwowe),
BGŻ- Bardzo Głośna Żaba (Bank Gospodarki Żywnościowej)
MZK- Michał Zajada Kapustę (Miejski Zakład Komunikacyjny).
Podawaliśmy definicję wyrazów: korpulencja, luminarz, paralela, cezura, stupor. Skojarzenia były różne. Wesołość wzbudził wyraz :paralela, który miał oznaczać osobę trzymającą parasolkę.
Poszukiwaliśmy polskich odpowiedników do słów zaczerpniętych z języka angielskiego:
Baby-sitter- opiekunka do dziecka
Tipsy- sztuczne paznokcie
Lunch- obiad
Menager- kierownik
Weekend- koniec tygodnia, sobota i niedziela
Lukanie- patrzenie
Sorry- przepraszam
Chętni uczniowie wykonali też ilustracje do słów: hawierz, sakwojaż, paszenog i krynolina, nie znając znaczenia tych wyrazów.
Efekty ich pracy:
A co naprawdę oznaczają te słowa?
Hawierz- górnik sakwojaż- torba podróżna krynolina- sztywna halka pod spódnicę
paszenog- mąż siostry żony
Nauka języka polskiego to nie konieczność, lecz przyjemność i zabawa!
Katarzyna Wojtkiewicz
“Dbajmy o nasz język ojczysty!” – apelują uczniowie klasy VI c. Przy okazji przypominają o prawidłowej pisowni i wymowie trudnych polskich wyrazów.
Prace uczniów nadesłane do Pani M. Wierzbińskiej
Uczniowie klas: IV c, IV d i VII c świętując Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego wykonali plakaty, ilustrujące polskie przysłowia, ułożyli z różnorodnych materiałów (owoców, klocków, ryżu) napis POLSZCZYZNA.
Dowiedzieli się dlaczego kaszubski jest dialektem, nie językiem, poznali panagramy i palindromy, a także uświadomili sobie, że wyrazy: challenge, prank i level nie wzbogacają polszczyzny
Podjęli wyzwanie pt. „Łamańce językowe” odczytując wiersze:
TRZNADLE
W krzakach rzekł do trznadla trznadel:
– Możesz mi pożyczyć szpadel?
Muszę nim przetrzebić chaszcze,
bo w nich straszą straszne paszcze.
Odrzekł na to drugi trznadel:
– Niepotrzebny, trznadlu, szpadel!
Gdy wytrzeszczysz oczy w chaszczach,
z krzykiem pierzchnie każda paszcza
JAMNIK
W grząskich trzcinach i szuwarach
kroczy jamnik w szarawarach,
szarpie kłącza oczeretu
i przytracza do beretu,
ważkom pęki skrzypu wręcza,
traszkom suchych trzcin naręcza,
a gdy zmierzchać się zaczyna,
z jaszczurkami sprzeczkę wszczyna,
po czym znika w oczerecie
w szarawarach i berecie…
Najwięcej radości sprawiło uczniom zadanie, w którym inspirując się Anią Shirley nadawali piękne, kreatywne nazwy przedmiotom codziennego użytku. I tak:
śniadaniówka została rozkosznym pudełkiem smaku,
piórnik – świątynią kredek,
lustro – przyjacielskim sobowtórem,
komputer – wszechwiednikiem,
telefon – łącznikiem i niezbędnikiem,
prysznic – deszczową słuchawką.
Dobrze się z Wami bawiłam – Wasza polonistka Agata Kolasa
21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego– coroczne święto, które zostało ustanowione przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Jego data upamiętnia wydarzenia w Bangladeszu, gdzie w 1952 roku pięciu studentów jednego z uniwersytetów zginęło podczas demonstracji, w której domagano się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Według UNESCO, niemal połowa z 6000 języków świata jest zagrożona zanikiem w ciągu 2-3 pokoleń.
Od 1950 r. zanikło 250 języków.
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma w założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.
Języki narodowe ze względu na procesy globalizacji są coraz bardziej zagrożone lub całkowicie zanikają. A kiedy zanikają języki, tak samo dzieje się z różnorodnością kulturową świata.
Niestety również Polacy w swojej codziennej mowie nader często zaśmiecają polszczyznę zarówno mówioną, jak i pisaną.
Powszechnie używa się:
- makaronizmów – słów, zwrotów lub form gramatycznych pochodzących z języka obcego, które zostały „naturalizowane”, czyli wplecione do języka ojczystego,
- anglicyzmów, czyli słów lub konstrukcji zapożyczonych z języka angielskiego.
Jedni robią to bezrefleksyjnie, inni (np. młodzież) chcą być „fajni”, „starzy” chcą się „odmłodzić”, jeszcze inni pokazują ten sposób, jacy są światowi.
To, że własny język ojczysty trzeba pielęgnować i dbać o niego nie ulega wątpliwości. Niech ten zabawny wiersz zachęci Wszystkich do używania pięknej polszczyzny!
„Poprawna polszczyzna”- Lesław Kuczynski
Mądrze gada, czy też plecie,
ma swój język Polak przecie.
Tośmy już Rejowi dłużni,
że od gęsi nas odróżnił.
Rzeczypospolitej siła
w jej języku również tkwiła…
dziś kruszeje ta potęga
dziś z angielska Polak gęga…
pierwszy przykład tezy tej:
zamiast dobrze jest OK !
Dalej iść śladami tymi,
to nie twarz dziś masz a IMAGE !
Co jest w stanie nas roztkliwić?
nie życiorys czyjś, lecz CV !
Gdzie byś chciał być w życiu, chłopie?
nie na czubku lecz na TOPie
Tak Polaku gadaj wszędy,
będziesz modny… znaczy TRENDY !
I w tym trendzie ciągle trwaj
nie mów żegnam mów BYE BYE !
Gdy ci nietakt wyjdzie spory
nie przepraszaj powiedz SORRY !
A gdy elit chcesz być bliżej,
to nie Jezu mów lecz JESUS !
Dobry Boże, trap się trap…
dziś nie knajpa już lecz PUB !
No, przykładów dosyć, zatem,
trzeba skończyć postulatem
(bo gdy język rani uszy,
to jest o co kopie kruszyć).
Więc współcześni poloniści:
walczcie o to niech się ziści
(żeby wbrew tendencjom modnym
polski znów był siebie godny)
Angielskiemu nie ubędzie
kiedy polski polskim będzie…
ja z zachwytu będę piał: SUPER, EXTRA, COOL i WOW !
W każdym roku Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego odbywa się pod różnymi hasłami.
Myśl przewodnia na obchody 2021 roku brzmi:
„Wspieranie wielojęzyczności na rzecz edukacji włączającej i integracji społecznej”.
W naszym kraju w tym dniu organizowane są kampanie społeczne dotyczące języka polskiego. Najpopularniejsze z nich to: „Ojczysty- dodaj do ulubionych” i „Język polski ą-ę”.
Celem kampanii jest upowszechnianie świadomości językowej oraz zwiększanie poczucia odpowiedzialności za polszczyznę.
Co się stanie, gdy przestaniemy zwracać uwagę na poprawność wypowiedzi ustnych? Artyści z kabaretu „Smile” w humorystyczny sposób przedstawili ten problem.
Posłuchajcie piosenki i postarajcie się znaleźć błędy językowe. To chyba nie będzie trudne…
A co się stanie, gdy z wypowiedzi pisemnych znikną charakterystyczne polskie litery: „ą, ę”?
Krzysztof ,,Kasa” Kasowski oraz Magda Wójcik z zespołu Goya usunęli ze swych piosenek wszystkie znaki diakrytyczne. Oto efekty…
Dla młodszych uczniów mamy „Legende o poznańskich koziolkach” (poprawna wersja: „Legendę o poznańskich koziołkach”).
Sprawdźcie sami, czy ta wersja się Wam podoba?
Prof. Jan Miodek, powszechnie znany z telewizyjnych programów „Ojczyzna polszczyzna”, powiedział:
„Im sprawniejszy język, tym nasz kontakt z innymi ludźmi będzie skuteczniejszy i łatwiejszy. Język jest podstawowym narzędziem naszego funkcjonowania w społeczeństwie, a granice naszego języka są granicami naszego świata. Przecież myślimy właśnie w języku. Praca nad językiem jest zatem najefektywniejszą pracą nad myślą, nad naszym intelektem! O tym nie można zapominać!”
Pięknego świętowania życzą:
nauczycielki języka polskiego.
